صَعصَعَة بن صوحان العَبديّ
خیرالدّین زِرِکليّ دمشقيّ نویسد:
وی ازسادات عبدالقَیس وخطیبی بلیغ وعاقل بود.
او را اشعاری است.
در نبرد صِفّین حاضر بود و او را با مُعاویة مَواقِفی است.
شَعبی گوید:
از او خطبه می آموختم.
مغیرة به امر معاویة
وی را از کوفه به جزیره یا به بحرین تبعید کرد
و در حدود سال ٦٠ ه.ق. بدانجا درگذشت.
و ابن ندیم او را از خطبای عرب شمرده است.
مؤلّف عِقد الفَرید نویسد:
وی از بنی عِجل و از عبدالقیس و ازاصحاب علی است.
محدّث قمی آرد:
صعصعة از اصحاب امیرالمؤمنین علیه السلام
و از عارفین بحقّ آن جناب
واز بزرگان اهل ایمان است
و چندان فصیح و بلیغ بود
که امیرالمؤمنین او را خطیب شَحشَح گفت
و به مهارت در خطب و فصاحت در لسان ثنا فرمود
و به قلت مؤونة و کثرت معونه بستود.
شبی که بدنِ مطهّرِ علی علیه السّلام را از کوفه به نجف بردند
صعصعة از جملۀ مشایعت کنندگان بود
و چون از کار دفن فارغ شدند
وی مشتی از خاک قبر برگرفت
و بر سر خود ریخت و گفت:
پدر و مادرم فدای تو باد
مولد تو پاکیزه
و صبرتو قوی
و جهاد تو عظیم بود
و بدانچه آرزو داشتی رسیدی ...
سپس بازماندگان آن حضرت را تسلیت گفت.
صعصعة را مسجدی است نزدیک مسجد سهله
در ظاهر نجف
که بدین نام (مسجد صعصعه) مشهور
و در آن نماز و دعائی مخصوص خوانده میشود.